Zes stappen voor beter kritisch denken
Rationale is zodanig vorm gegeven dat het je stimuleert om kritisch te denken. Rationale ondersteunt je vanaf het verzamelen van informatie, het afwegen van bewijs tot het formuleren van een bewering.
Hieronder zes stappen om beter kritisch te denken, met voorbeelden. Je ziet dat deze stappen leiden tot betere uitkomsten.
Stap 1: VERZAMEL EN ORDEN INFORMATIE
Informatie verkrijgen is niet zo moeilijk. De kunst is om de juiste informatie te selecteren en die vervolgens goed te structureren. Met behulp van de groepeerschema’s in Rationale kan je informatie van internet direct op je werkblad ordenen. De piramidevormige schema’s ondersteunen je in het zodanig structureren van informatie dat de verbindingen duidelijk worden tussen het onderwerp en de daarin te onderscheiden thema’s of categorieën.
Stap 2: STRUCTUREER REDENERINGEN
Mensen geven vaak meningen, maar geven minder vaak ondersteunende redenen voor hun visie. De redeneerschema’s in Rationale stimuleren om ondersteunende redenen te geven en tegengestelde opvattingen erbij te betrekken. De schema’s gebruiken kleurcodes om redeneringen te verduidelijken – groen voor redenen, rood voor bezwaren en oranje voor weerleggingen. De schema’s bevatten ook indicatoren of verbindingswoorden die het verband tussen beweringen inzichtelijk maken.
STAP 3: GEEF EN BEOORDEEL BEWIJS
Een toets voor een deugdelijke redenering is de kracht van het bewijs dat de beweringen ondersteunt. Met de basisvakken in Rationale kun je de bronnen waarop beweringen gebaseerd zijn aangeven. De verschillende iconen geven een visuele indruk van de breedte van het gebruikte bewijsmateriaal en de kwaliteit van het verschafte bewijs.
Wij hebben het vaak over het analyseren van redeneringen. Dit kan verschillende zaken betekenen, waaronder het blootleggen van de logische structuur van de redenering en het identificeren van aannames en co-premissen. Voor studenten die op dit niveau moeten kunnen analyseren, is er in Rationale het analyseschema, waarin de relatie tussen de hoofdpremisse en co-premissen duidelijk kan worden gemaakt.
Nadat de redenen voor en tegen een bepaalde stelling logisch zijn gestructureerd, moeten ze geëvalueerd worden. Rationale geeft het evaluatieproces van beweringen en bewijs visuele ondersteuning – hoe sterker de kleur, des te sterker is de reden – terwijl iconen aangeven of individuele beweringen al dan niet acceptabel zijn. Dit geeft in één oogopslag direct inzicht in de conclusie en maakt communicatie van de conclusie gemakkelijk.
Stap 6: COMMUNICEER DE CONCLUSIE
Een goede presentatie van ideeën is cruciaal en maakt vaak het verschil tussen een goed en een gemiddeld resultaat. Rationale heeft formats waarmee je verschillende soorten betogen kun schrijven. Deze formats (in Rationale ‘sjablonen’ genoemd) ondersteunen je bij het schrijven van een tekst. Bij het exporteren van het schema naar een tekstverwerker helpt een gedetailleerde instructie je bij het maken van een helder en systematisch betoog.
